Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, moeten we met z’n allen duurzamer gaan leven en de CO₂-uitstoot naar beneden brengen. Maar wat doen uitgevers eigenlijk om de productie en het transport van leermiddelen te verduurzamen? We vroegen het aan Donald Staal, directeur-uitgever van Boom voortgezet onderwijs.
“Bij Boom richten we ons op de traditionele leerboeken die vijf jaar meegaan. We zijn van mening dat dit een stuk duurzamer is dan elk jaar een nieuw leerwerkboek aanschaffen, zoals in het LiFo-model. Daarnaast worden al onze boeken in Nederland geproduceerd, hoofdzakelijk bij drukkerij Wilco in Amersfoort. Deze drukkerij is helemaal CO₂-neutraal en gebruikt voor onze boeken alleen FSC-papier. Doordat onze boeken in Nederland gedrukt worden, besparen we flink op de vervoerskilometers. Bovendien zijn de milieueisen in Nederland vaak een stuk strenger dan in bijvoorbeeld China. Al met al vinden we dat ons productieproces dus al behoorlijk duurzaam is. Dat is mooi, zeker ook met het oog op de Europese CSRD-richtlijn. Volgens deze richtlijn zijn we vanaf volgend jaar verplicht om te rapporteren over duurzaamheid”, vertelt Donald. “Wat trouwens nog wel duurzamer kan, is het transport. Alleen zijn de meeste vrachtwagens nog niet elektrisch, dus daarin hebben we op dit moment weinig keuze. De transportketen moet hierin eerst zelf nog een flinke slag maken.”
Kentering
Donald: “Een aantal jaren geleden kwam het LiFo-model op, dat uit een digitale licentie en een leerwerkboek bestaat. We hebben er destijds bewust voor gekozen om geen LiFo-leermiddelen aan te bieden, omdat zo’n leerwerkboek maar één jaar meegaat. Alleen voor de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo maken we wel een leerwerkboek. Dit is op verzoek van de scholen, omdat deze leerlingen extra behoefte hebben aan overzicht en ze maar één boek op tafel willen hebben.” Volgens Donald willen steeds meer scholen terug naar het traditionele leerboek. “Veel scholen, maar ook ouders en leerlingen vinden het belachelijk dat al die leerwerkboeken na een jaar worden weggegooid. Er is echt een kentering gaande, merken we in gesprekken met scholen.”
Scholen aan zet
“Sommige mensen denken dat digitale leermiddelen duurzamer zijn dan boeken, maar dat is maar de vraag. Al die internetservers en grote datacenters vreten energie”, legt Donald uit. “Toch blijft het lastig om de milieu-impact van papieren – en digitale leermiddelen met elkaar te vergelijken. Bovendien hangt de keuze voor een leermiddel in de eerste plaats af van het onderwijskundige doel. Daarmee bedoel ik dat de ene keer een boek en schrift beter past en de andere keer juist niet. Zo is het voor kunstvakken natuurlijk erg handig om online muziek- of dansfragmenten te kunnen laten zien. We moeten doel en middel dus niet door elkaar halen. Scholen bepalen welke leermiddelen ze nodig hebben voor hun onderwijs. En wij maken die leermiddelen vervolgens zo duurzaam mogelijk.”
