Niet alleen opgaan in de waan van de dag, maar ook vooruitkijken. Dat is van cruciaal belang voor de rol van belangenbehartiger voor digitaal veilig onderwijs. Zeker als een markt gedomineerd wordt door enkele partijen, zoals de leermiddelenmarkt. Als een waakhond houdt strategisch adviseur leermiddelen Gigi Schutte de politiek en markt scherp met een vooruitziende, soms strenge maar altijd weloverwogen blik. “We kijken niet alleen naar vandaag, maar vooral naar morgen. Zodat we nu al kunnen inspelen op wat er in de toekomst gebeurt.”
Al jaren is de leermiddelenmarkt een lastige voor scholen en recente ontwikkelingen maken het er niet beter op. Zo zijn de kosten van scholen door inflatie flink gestegen en berekenen uitgeverijen en leveranciers hun gestegen kosten ook meer en meer door. Daarnaast hangt de voorgenomen btw-verhoging op boeken als een zwaard van Damocles boven de onderwijssector. “Boeken zijn vaak duur, maar met de verhoogde btw worden ze helemaal onbetaalbaar. Dat soort ontwikkelingen zijn zeer ongewenst omdat ze ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs. Om dit aan Den Haag duidelijk te maken, werken we intensief samen met PO-Raad en VO-raad en de Algemene Onderwijsbond (AOb).”
Politieke waakhond en marktbewaker
Maar naast politieke waakhond is de rol van marktbewaker minstens zo belangrijk. “De markt van leermiddelen is vrij beperkt en wordt voor een deel gedomineerd door de leveranciers. Zo zijn er op de vo-markt maar drie distribiteurs en een paar grote uitgeverijen. Op de po-markt zijn zelfs maar twee leveranciers en beiden zijn inmiddels overgenomen door een investeringsmaatschappij. Wij maken ons grote zorgen over de publieke waarden die nu in private handen komen. Wat voor invloed heeft een winstgedreven visie op prijs- en machtsvorming? Dit hebben we aangekaart bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en houden we nauwlettend in de gaten.”
Dat het daarbij niet alleen bij woorden blijft, bewees SIVON al eerder. “Toen distributeurs in zwaarder weer kwamen, zetten wij ons in voor de continuïteit van de dienstverlening en de levering van leermiddelen.” Zo heeft SIVON het initiatief genomen om een scenario uit te werken voor de toekomst van distributie en dienstverlening van leermiddelen in het voortgezet onderwijs. “Samen met schoolbesturen en leveranciers hebben we een analyse gemaakt van de randvoorwaarden die scholen hebben ten aanzien van leermiddelen, welke knelpunten er zijn in het leermiddelenproces en welke oplossingsrichtingen daarbij passen. Resultaat van dit alles is een toekomstig model waarin de levering van de leermiddelen losstaat van de dienstverlening rondom de leermiddelen.”
Slagkracht bundelen voor de toekomst
De belangenbehartiging is ook goed te zien in de wijze waarop SIVON momenteel voor en met schoolbesturen optrekt richting een distributeur die leveringsproblemen heeft, waardoor leerlingen een aantal leermiddelen niet op tijd kregen. “Met de besturen bepalen we de stappen die we kunnen zetten, welke contractafspraken er zijn gemaakt en hoe we optreden richting de leverancier. We blijven onze slagkracht en invloed uitoefenen om ervoor te zorgen dat in de toekomst, de volgende schooljaren, alle leerlingen wél op tijd alle leermiddelen in hun bezit hebben. Zo blijven we ons voor en met de scholen inzetten voor leveringszekerheid van leermiddelen.”